Portal:Nauki ścisłe i przyrodnicze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Nauki ścisłe i przyrodnicze • Geografia • Nauki społeczne i humanistyczne • Społeczeństwo • Kultura • Historia • Religia • Sport • Technika • Polska

Nauki ścisłe i przyrodnicze w polskojęzycznej Wikipedii

Portal

Ta strona to portal dla osób zainteresowanych naukami ścisłymi i przyrodniczymi,
umożliwiający łatwiejszy dostęp do zagadnień związanych z tymi gałęziami nauki w polskojęzycznej Wikipedii.

Po prawej stronie znajdują się kategorie poszczególnych dziedzin wiedzy. Zaprezentowane zostały też wyróżnione, głównie ze względu na jakość, artykuły. Jeżeli uważasz, że brakuje jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.

Odśwież

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów.

P math blue1.png Matematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Animacja własności korelacji rangowej.

Korelacja rang Spearmana (lub: korelacja rangowa Spearmana, rho Spearmana) – w statystyce jedna z nieparametrycznych miar monotonicznej zależności statystycznej między zmiennymi losowymi.

Pierwotny pomysł korelowania rang był już znany wcześniej i pochodził od Bineta i Henriego, jednak współczynnik ten został solidnie opisany i rozpropagowany dopiero w 1904 roku przez angielskiego psychologa Charlesa Spearmana. Zauważył on, że w wielu badaniach nie da się zastosować klasycznego współczynnika korelacji lub daje on nieistotne wyniki ze względu na nadmiar obserwacji odstających.

Spearman zdefiniował swój współczynnik jako zwykły współczynnik korelacji Pearsona, liczony dla rang zmiennych (stąd nazwa współczynnik korelacji rang). Obecnie stosowanych jest kilka jego wersji, nieznacznie różniących się od siebie. Ich wartości są identyczne w przypadku, gdy obserwacje każdej zmiennej w próbie nie powtarzają się.

Korelacja rangowa przyjmuje zawsze wartości z przedziału [-1,+1]. Ich interpretacja jest podobna do klasycznego współczynnika korelacji Pearsona, z jednym zastrzeżeniem: w odróżnieniu od współczynnika Pearsona, który mierzy liniową zależność między zmiennymi, a wszelkie inne związki traktuje jak zaburzone zależności liniowe, korelacja rangowa pokazuje dowolną monotoniczną zależność (także nieliniową).

P math blue2.png Najnowsze artykuły


Q space blue.png Astronomia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Trajektoria lotu 2008 TC3

2008 TC3 (również 8TA9D69) – niewielka planetoida (lub meteoroid), odkryta 6 października 2008 w ramach programu Catalina Sky Survey, która spaliła się w atmosferze Ziemi 7 października 2008.

Był to pierwszy tego typu obiekt, który został odkryty jeszcze przed zderzeniem z Ziemią. W ciągu 19 godzin między jego odkryciem a uderzeniem w atmosferę Ziemi dokonano ponad 550 obserwacji i pomiarów planetoidy, a samo odkrycie było szeroko komentowane w fachowych i popularnych mediach.

Odkrycie. Należąca do grupy Apolla planetoida została odkryta przez Richarda Kowalskiego w ramach programu Catalina Sky Survey z obserwatorium na Mount Lemmon w poniedziałek 6 października 2008 roku o godzinie 6.28 UT. W momencie odkrycia otrzymała ona oznaczenie 8TA9D69. Odkrycie zostało potwierdzone przez trzy inne obserwatoria – Sabino Canyon i Siding Spring w Arizonie i Moorook w Australii. O godzinie 14.59 UT w komunikacie Minor Planet Electronic Circular MPEC 2008-T50 : 2008 TC3 oficjalnie ogłoszono, że planetoida znajduje się na kursie kolizyjnym z Ziemią.


przeczytaj cały artykuł | poprzednie miesiące...

Polecamy artykuły

Q space blue1.png Najnowsze artykuły


P biology blue2.png Biologia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
M.marmota latirostris in Veľká Studená dolina 2.jpg

Świstak tatrzański (Marmota marmota latirostris) – endemiczny podgatunek świstaka występujący w Tatrach. W przeszłości był zwierzęciem łownym, w XIX wieku jego liczebność drastycznie spadła. Jest roślinożercą aktywnym latem, żyje w terytorialnych klanach rodzinnych w górach od regla górnego do piętra turniowego. Należy do najrzadziej występujących zwierząt kręgowych w Polsce i podlega tu ścisłej ochronie gatunkowej. Chroniony jest także prawnie na Słowacji. Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce oraz Polska Czerwona Księga Zwierząt określają świstaka tatrzańskiego jako podgatunek silnie zagrożony (EN), zaś Czerwona lista dla Karpat dla Polski nadaje mu oznaczenie „CR” – skrajnie zagrożony. Jest to zwierzę stosunkowo słabo poznane. Ciąg dalszy...

Polecamy artykuły

Medalowe artykuły:

Botanika:

Zoologia:

Paleozoologia:

Kryptozoologia:

Dobre Artykuły:

Genetyka:

Anatomia:

Mikrobiologia:

Mykologia:

Botanika:

Rośliny:

Zoologia:

Batrachologia i herpetologia:

Entomologia:

Ichtiologia:

Ornitologia:

Teriologia:

Paleozoologia:

Kryptozoologia:

P biology blue1.png Najnowsze artykuły


P chemist blue1.png Chemia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Jeziora węglowodorowe na Tytanie

Węglowodory to organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze tylko atomy węgla i wodoru. Wszystkie one składają się z podstawowego szkieletu węglowego (powiązanych z sobą atomów węgla) i przyłączonych do tego szkieletu atomów wodoru.

Węglowodory są podstawowym składnikiem ropy naftowej, która stanowi ich podstawowe źródło w przemyśle. Innym źródłem węglowodorów są procesy tzw. suchej destylacji drewna i zgazowywania węgla. Oprócz tego węglowodory o złożonej budowie pełnią rozmaite role w organizmach żywych (np. karotenoidy).


P chemist blue2.png Najnowsze artykuły


P physics-2 blue.png Fizyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Tęcza we mgle wodnej powstałej przy wodospadzie Takakkaw Falls w Kanadzie

Tęcza – zjawisko optyczne i meteorologiczne, występujące w postaci charakterystycznego wielobarwnego łuku, widocznego, gdy Słońce oświetla krople wody w atmosferze ziemskiej. Tęcza powstaje w wyniku rozszczepienia światła, załamującego się i odbijającego wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego.

Rozszczepienie światła jest wynikiem zjawiska dyspersji, powodującego różnice w kącie załamania światła o różnej długości fali przy przejściu z powietrza do wody i z wody do powietrza.

Światło widzialne jest postrzegalną wzrokiem częścią widma promieniowania elektromagnetycznego i w zależności od długości fali postrzegane jest w różnych barwach. Kiedy światło słoneczne przenika przez kropelki deszczu, woda rozprasza światło białe (mieszaninę fal o różnych długościach) na składowe o różnych długościach fal (różnych barwach) i oko ludzkie postrzega wielokolorowy łuk.

Pomimo faktu, że w tęczy występuje niemal ciągłe widmo kolorów, tradycyjnie uznaje się, że kolorami tęczy są: czerwony (na zewnątrz łuku), pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygowy i fioletowy (wewnątrz łuku).

P physics-2 blue1.png Najnowsze artykuły


P medicine3 blue.png Medycyna[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
CT cholangioca.jpg
Rak przewodów żółciowych – choroba nowotworowa dróg żółciowych, będąca skutkiem nowotworowej transformacji komórek nabłonka przewodów żółciowych. Termin cholangiocarcinoma obejmuje guzy dróg żółciowych zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwątrobowych. Nowotwór występuje w krajach zachodnich z częstością 1-2:100 000. Czynnikami ryzyka tego raka są pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych, malformacje wątroby, zarażenie pasożytniczymi przywrami z gatunków Opisthorchis viverrini i Clonorchis sinensis oraz ekspozycja na Thorotrast (ditlenek toru), stosowany niegdyś w diagnostyce radiologicznej. Objawami raka przewodów żółciowych są żółtaczka, utrata wagi, i niekiedy świąd skóry. Rozpoznanie choroby stawiane jest na podstawie badań obrazowych po potwierdzeniu histologicznym.
Polecamy artykuły

Medalowe artykuły

Choroby:

Diagnostyka:

Leczenie:

Historia medycyny:

Farmacja:

Dobre Artykuły

Choroby:

Diagnostyka:

Leczenie:

Farmacja:

Pozostałe:

P medicine3 blue1.png Najnowsze artykuły


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Nauki_ścisłe_i_przyrodnicze&oldid=66352843”